NOVIMOVE: een Europese samenwerking voor de toekomst van binnenvaarttransport

Rudy Negenborn is hoogleraar op de Technische Universiteit van Delft. Op de afdeling Maritiem en Transporttechniek houdt hij zich bezig met Smart Shipping en Smart Logistics. Hij was de afgelopen jaren de coördinator van het Europese Horizon 2020-project NOVIMOVE (Novel Inland Waterway Transport Concepts for Moving Freight Effectively) dat richt zich op het verbeteren van binnenvaarttransport. Rudy: ‘’Het project kijkt daarbij vooral naar de Rijn-Alpen corridor vanuit Rotterdam en Antwerpen tot in Bazel.’’

‘’We hebben gekeken hoe het logistieke proces van de hele transportcorridor verbeterd kan worden. We hebben hierbij onderzoek gedaan naar combinaties van drie perspectieven: nieuwe fysieke scheepsconcepten, smart shipping / slimme scheepsnavigatie- en sluisplanningsconcepten, en logistieke innovaties.’’

Gaps in time and space

Er zit allemaal ongebruikte fysieke ruimte (space gaps) in het binnenvaarttransport. Hiermee wordt bedoeld dat de containers vaak niet helemaal volgeladen zijn of dat de schepen niet helemaal volgeladen zijn met containers. ‘’We wilden weten hoe we deze ruimte beter kunnen gebruiken,’’ legt Rudy uit.

Er zijn niet alleen gaten in de fysieke ruimte. Rudy: ‘’We hebben ook time gaps. Bij het afhandelen van goederen heb je in een haven allerlei mogelijke vertragingen en wachttijden. Dat geldt ook tijdens het transport zelf. Bij sluizen moet er gewacht worden, het in- en uitladen kost tijd. Er is een inefficiëntie aan tijd en gebruik van materieel.’’

De gaps zijn niet de enige problemen waar het team van NOVIMOVE naar gekeken heeft. ‘’Er zijn ook effecten van de klimaatverandering die zorgen voor inefficiënties in het transportsysteem’’, vertelt Rudy. Bij deze effecten kun je denken aan variërende waterstanden.

‘’De hoofdgedachte van NOVIMOVE is het verkleinen van al die ruimtes, de gaps in time and space. Uiteindelijk willen we die gaten dichten. We willen minder wachttijden, efficiënter gebruik van de containers en goede omgang met variërende waterstanden realiseren.’’

De Europese Unie als startpunt

Er is door NOVIMOVE op verschillende niveaus gekeken naar verbeteringen. ‘’Aan de fysieke kant kunnen we schepen zo maken dat ze beter met hoge en lage waterstanden om kunnen gaan’’, begint Rudy. Daarnaast is er gekeken naar de IT kant. ‘’Wat betreft Smart Shipping kunnen we meer sensoren en communicatiemogelijkheden toevoegen zodat de navigatie van de schepen beter gaat en dat de afstemming met sluizen gemakkelijker wordt. Daarnaast kunnen we containers nu beter inpakken en hebben we meer inzicht in welke container op welk schip moet komen.’’

 ‘Hoe kunnen we het transport over de binnenwateren verbeteren en de filevorming op de wegen verlagen door meer transport over het water te laten gaan’. Dat is de vraag waaruit NOVIMOVE voortkomt. De vraag werd gesteld door de Europese Unie. Rudy legt uit hoe het van de grond gekomen is: ‘’We zijn vanuit de TU Delft in gesprek gegaan met partners die we vanuit eerdere projecten al kenden. Zoals de collega’s uit Antwerpen. We hadden de gezamenlijke wens om ons in te zetten om het transport over de binnenvaart te verbeteren.’’ Vanuit de door de Europese Unie gedefinieerde uitdagingen hebben de onderzoekers kaders gemaakt. ‘’De partijen die nog niet bij ons consortium betrokken waren, maar die volgens ons hier een belangrijke rol in zouden kunnen spelen hebben we erbij gehaald,’’ vertelt Rudy.

Uiteindelijk is NOVIMOVE een project geworden met 21 betrokken partijen. Het project richtte zich niet enkel op het onderzoek. Ook innovatie richting de praktijk en het schetsen van de business cases waren belangrijke aspecten. Rudy: ‘’Hierdoor hebben we samengewerkt met kennisinstellingen, maar ook met technologie- en conceptontwikkelaars, ontwikkelaars van navigation concepten en overheden die zich bezighouden met de planning van sluizen.’’

Technology Readiness

Het project is afgerond. Dat betekent niet dat alles nu volledig klaar is en dat al het onderzoek gedaan is. Rudy kijkt naar de toekomst: ‘’We zijn van Technology Readiness Level 3 naar level 5 gegaan. We zijn nog niet bij level 9, wat aangeeft dat iets klaar is om naar de markt te gaan. Sommige van de concepten zijn nog demonstrators, hierin wordt aangetoond wat de impact ervan kan zijn. Schaalmodellen en grotere modellen zijn getest. Om verdere ontwikkeling te stimuleren hebben we een serious game ontwikkeld. Hiermee kunnen studenten, onderzoekers en de industrie zelf ervaren wat de impact van de innovaties in de toekomst zou kunnen zijn.’’

‘’Wat leuk is om te noemen in combinatie met SMASH! is het Smart River Navigation System. Hierin hebben we gekeken naar de optimalisatie van navigatie. Door dieptemetingen te maken van de rivierbedding kun je uitrekenen hoe snel en op welke manier de navigatie het meest efficiënt is. Daarnaast hebben we onderzoek hoe sluitplanningen geoptimaliseerd kunnen worden, rekening houdend met de voorkeuren van individuele schippers. Digitale communicatie tussen schipper en waterwegbeheerder staan hierbij centraal.’’

Rudy sluit af met een onverwachte wending tijdens het project: ‘’Toen het project opgezet werd, was het transportlandschap en het volume dat getransporteerd werd heel anders dan hoe het nu is. Er zijn in de afgelopen jaren veel geopolitieke veranderingen geweest en ook COVID heeft het een en ander veranderd. De groeiscenario’s die in 2016 voorzien waren, zijn heel anders gelopen dan verwacht. In het project hebben we uiteindelijk kunnen laten zien op welke manier de NOVIMOVE innovaties positief kunnen bijdragen aan het omgaan met zulke veranderingen.’’

Voor meer informatie: http://novimove.eu/