Rob Verkerk treedt aan als boegbeeld SMASH!

SMASH! houdt volgens Rob de innovatiemotor op gang: “Innovatie versterkt met name onze internationale concurrentiepositie. In Europa, en met name in Nederland, moeten we het immers niet meer hebben van de grote volumeschepen. Dat kunnen andere landen goedkoper.” Een modal-shift naar het water biedt de maritieme sector kansen. “De wegen en het spoor worden steeds voller; op het water is echter nog voldoende ruimte. Om dat zo te houden moeten we dan wel efficiënter omgaan met deze ruimte.”

Door smart shipping kunnen we dat realiseren. “De binnenvaart heeft last van toenemende droogte in de zomers. De zee wordt gelijktijdig drukker door meer gebruikers op het water, niet alleen door de toename van de scheepvaart maar ook door de aanleg van windparken en blue growth”, vertelt Rob. Smart shipping draagt bij aan het oplossen van deze problematiek. Door slimme technologie kunnen we efficiënter gebruik maken van het beschikbare water, bijvoorbeeld door dichter op elkaar te varen. “Collision avoidance systemen maken dat mogelijk. Dat is dus niet alleen efficiënter, maar ook veiliger”, besluit Rob.

Zonder samenwerking geen smart shipping

Smart shipping is ontzettend complex. Niet alleen op technisch gebied, maar ook rond regelgeving. Er zijn veel afhankelijkheden, waarin data, ontwikkeling en eenduidige afstemming een belangrijke rol spelen. “Binnen de Nederlandse marinebouw kennen we de zogeheten gouden driehoek”, vertelt Rob. “De korte lijnen en de samenwerking tussen kennisinstellingen, het bedrijfsleven en overheidsinstanties is essentieel om verder te komen. Zo ook bij deze transitie. Het is belangrijk dat er ruimte is om in te spelen op ontwikkelingen en deze vervolgens op te schalen. Kennisinstellingen en het bedrijfsleven hebben de kennis en kunde om te innoveren. De overheid moet daarbij optreden als launching customer om voor de marktvraag uit de behoefte aan nieuwe technologieën te stimuleren en deze in gebruik te nemen.” Het mes snijdt dan natuurlijk aan twee kanten: de overheid is continu in het bezit van de nieuwste technieken en vervolgens is het makkelijker om deze op de markt te brengen.

“We moeten bij elke ontwikkeling gelegenheidscoalities vormen”, gaat Rob verder. “De kosten gaan immers voor de baten uit. Dat is logisch bij transities. Door coalities te vormen kunnen we niet alleen de kosten, die voor de baten uitgaan, maar ook de kennis met elkaar delen. Het forum vormt het platform waar partijen samenkomen. Dat doen we enerzijds door kansen te identificeren, ontwikkelingen te stimuleren die gericht zijn op het benutten van deze kansen, en door mijlpalen vast te stellen zodat we een duidelijke Roadmap hebben. Anderzijds willen we door praktische seminars, workshops en Matchmaking Events de krachten bundelen en kennis zo veel als mogelijk delen.”

Smart shipping helpt met verduurzamen sector

Bij smart shipping wordt al gauw alleen gedacht aan het technisch vernuft. Maar dat is te kort door de bocht, stelt Rob. “Techniek is vooral het ‘hoe’ van smart shipping. De invloed van smart shipping reikt echter veel verder. Het draagt namelijk ook bij aan het Masterplan naar een emissieloze maritieme sector, dat Nederland Maritiem Land met haar leden en andere stakeholders heeft opgesteld.” Het Maritiem Masterplan gaat in op de verduurzaming van de sector met als concrete ambitie dat in 2030 30 emissieloze schepen zijn ontwikkeld, gebouwd en in de vaart genomen en 5 retrofits op bestaande schepen zijn uitgevoerd. Het uiteindelijke doel is een omslag te initiëren naar een emissieloze maritieme sector. Nauwe samenwerking tussen het bedrijfsleven, de overheid (Infrastructuur & Waterstaat/Defensie/Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit/Economische Zaken & Klimaat) en kennisinstellingen is hiervoor een ‘Sine Qua Non’.   

“Smart shipping heeft zowel een direct als indirect effect op de verduurzaming. Emissieloze schepen vragen al gauw om het elektrificeren van schepen, ongeacht de energiedrager. En laat slimme software nou net heel goed samengaan met het elektrificeren van schepen. Smart shipping, en dus een verregaande digitalisering, maakt derhalve de implementatie van emissieloze schepen makkelijker.”

Een nieuw stukje Hollands glorie

Als we een rol willen blijven spelen op het internationale toneel, moeten we inzetten op baanbrekende technologieën. “Met SMASH! gaan we dat faciliteren”, vertelt Rob. “Ik zal me als voorzitter van de stuurgroep en als boegbeeld er voor inzetten dat we vasthouden aan het doel en daarvoor de juiste randvoorwaarden weten te creëren. Dat vergt afstemming met de deelnemende partijen, de belangrijkste stakeholders en met andere initiatieven die SMASH! raken. Het programmateam, onder leiding van Marco Scholtens, zal het inhoudelijke werk doen – daar heb ik alle vertrouwen in. Ik zal mij focussen op de omgeving.”

Rob verwacht dat we op korte termijn al autonome schepen hebben varen op de Nederlandse binnenwateren. En dat de eerste zeevaartschepen dit decennium ook autonoom van en naar Nederlandse havens zullen reizen. “En uiteraard zie ik het liefst dat deze schepen door Nederlandse bedrijven worden gebouwd en door Nederlandse reders worden gevaren. Een nieuw stukje Hollands glorie.” Met de woorden van oud minister-president Piet de Jong besluit Rob Verkerk zijn verhaal: “Voor sommige mensen is de zee het einde van de wereld, voor anderen het begin.”