Gaan binnenvaartschepen straks onderling hun intenties delen?

Op de weg zie je aan een fietser of automobilist wanneer die linksaf wil gaan slaan: een uitgestoken arm of een knipperlicht geeft de intentie weer. Op het water zijn die signalen er niet, schippers nemen per marifoon contact op om onderling informatie uit te wisselen over de voorgenomen route.

Met de introductie van trackpiloten (of track-controle-assistenten) in de binnenvaart weet een besturingssysteem aan boord de route die de komende minuten voor ligt. Een trackpiloot zet waypoints uit naar de eindbestemming en stuurt het roer aan om die waypoints zo accuraat mogelijk te volgen. De afgelopen jaren is de ontwikkeling van trackpiloten snel gegaan, geschat wordt dat inmiddels 500 binnenvaartschepen van een dergelijk systeem zijn voorzien. Wat zou er gebeuren als schepen met een trackpiloot de beoogde route gaan delen met hun omgeving?

Het digitaal delen van de voorliggende tracks kan helpen om miscommunicatie of drukte op het marifoonkanaal te verminderen. Tegelijkertijd is het een belangrijke stap op weg naar verregaand geautomatiseerd varen, smart shipping, waarin het ene schip geautomatiseerd wil laten weten aan andere schepen wat het plan is. Daarom is door het IenW-programma Smart Shipping opdracht gegeven aan kennisinstituut Marin om het delen van intenties met een trackpiloot te onderzoeken. Tijdens een internationaal symposium op 17 november 2022 werden de resultaten gedeeld.

Drie leveranciers van trackpiloot-systemen deden mee aan het onderzoek door hun technologie aan te sluiten op de simulatoren van Marin. Tijdens verschillende scenario’s werd getest wat het effect was op het vaargedrag en marifoongebruik. Er werd zowel met als zonder inzage in de tracks van andere vaarweggebruikers getest. Hieruit bleek dat het delen van tracks ervoor zorgde dat schippers eerder anticipeerden op verkeerssituaties en ook minder vaak de marifoon gebruikten.

Belangrijke kanttekeningen bij de introductie van dit concept zijn er ook. Hoe wordt dit systeem uiteindelijk op de markt gebracht? Wat is nodig voor efficiënte data-uitwisseling tussen verschillende schepen en systemen, en hoe voorkom je een overload aan tracks? Hoe gaan schippers het in de praktijk gebruiken?

Door de aanwezige partijen wordt momenteel een plan van aanpak uitgewerkt om dit concept verder te brengen met als eerste mijlpaal een praktijkproef in 2023.

Het onderzoek door Marin wordt binnenkort gepubliceerd. Hieronder kun je alvast een video over het experiment bekijken: